شانگهای، دریچه چین به جهان و خط مقدم سیاست درهای باز و اصلاحات
شانگهای مهمترین قطب صنعتی، اقتصادی، فنآوری، مالی و پولی و بزرگترین بندر چین است. مساحت کلان شهر شانگهای 6340 کیلومتر مربع و جمعیت آن تا پایان سال 2019 بالغ بر 24 میلیون بوده است. شانگهای به لحاظ تقسیمات کشوری هم سطح یک استان بوده و از 18 ناحیه و یک بخش تشکیل شده است. مجموعا 9 ناحیه به عنوان هسته اصلی شهر در منطقه ای معروف به پوشی (Puxi( در بخش قدیمی شانگهای و در ساحل غربی رودخانه Huangpu قرار دارد. منطقه معروف به پودونگ (Pudong) یا بخش جدیدتر شهر، در ساحل شرقی رودخانه Huangpu واقع گردیده است. در راس دولت محلی شانگهای، دبیر حزب کمونیست و شهردار این کلان شهر(معاون دبیر حزب) قرار دارد که شهردار دارای 7 معاون است. شانگهای با 71 شهر بزرگ دنیا از 52 کشور رابطه خواهرخواندگی داشته و 76 سرکنسولگری خارجی در آن به فعالیت دیپلماتیک و کنسولی مشغولند.
امید به زندگی در این شهر 82 سال و مرگ و میر نوزادان تنها نیم درصد می باشد. در سال 2019 متوسط تولید ناخالص داخلی این شهر به ازای هر یک نفر، 22.779 دلار گزارش شده است. حجم تجارت خارجی این شهر در سال 2019میلادی، 493.8 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال پیش از آن 4.2 درصد کاهش داشته است. در این سال صادرات شانگهای، 198.9 میلیارد دلار و واردات نیز 294.8 میلیارد دلار بوده که تراز تجاری این کلانشهر نیز منفی بوده است.
اگرچه شانگهای بدلیل موقعیت استثنائی و بندری خود در سالهای گذشته همواره نسبت به سایر مناطق چین از توسعه اقتصادی بیشتری برخوردار و حتی تا قبل از جنگ جهانی دوم با در اختیار داشتن نصف کل تجارت خارجی چین مهمترین مرکز پولی و مالی در قاره آسیا بوده است، لیکن توسعه جدید این شهر در حقیقت یک دهه بعد از استانهای جنوبی چین و با اصلاحات اقتصادی در سال 1992 آغاز گردید؛ با این حال از زمان آغاز توسعه، به سرعت از استانهای جنوبی سبقت گرفت و به عنوان مرکز تجارت چین ایفای نقش نمود. شانگهای به عنوان قلب تپنده سیاست‌های دولت چین در خصوص منطقه دلتای رود یانگ تسه شامل کلانشهر شانگهای و استانهای جه جیانگ، آنخویی و جیانگسو شناخته می‌شود. از صنایع مهم و برجسته شانگهای می توان به صنعت فنآوری اطلاعات (IT) و الکترونیک، فولاد، فرآوری مواد شیمیایی، خودرو سازی، هوا فضا، نانو و بیوتکنولوژی اشاره کرد.
شانگهای با سه شاخصه مهم در اقتصاد جهانی شناخته می‌شود: مناطق آزاد و پارک‌های متعدد صنعتی و فناوری، برگزاری نمایشگاههای متعدد بین‌المللی از جمله نمایشگاه بین‌المللی واردات و مهمترین مرکز تبادلات پولی و سهامی سرزمین اصلی چین.
تاسیس منطقه جدید آزاد تجاری در شانگهای که برای اولین بار در چین و در اواخر سپتامبر سال 2013 میلادی رقم خورد که هدف از آن، ارائه خدمات بیشتر ارزی، بانکی و ارتباطات و تبدیل شانگهای به عنوان پایگاه اصلی پولی و مالی کشور و تثبیت جایگاه آن به عنوان مرکز مبادلات یوآن در چین و جهان بوده است. در حال حاضر نیز، منطقه ویژه اقتصادی لین گانگ به عنوان یکی از ابزارهای سیاست توسعه‌ای منطقه دلتای رود یانگ تسه اقدامات گسترده‌ای برای جذب شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی آغاز به کار نموده است.
علاوه بر آن هر ساله تعداد زیادی نمایشگاههای بین المللی و تخصصی در موضوعات مختلف در شانگهای برگزار میگردد که سرآمد آنان نمایشگاه بین المللی واردات چین (CIIE) است که هر ساله در ماه نوامبر برگزار میگردد. در زمان برگزاری این نمایشگاه در سال 2019، قراردادهایی به ارزش بالغ بر 70 میلیارد دلار به امضا رسیده است.
شایان ذکر است که دو مرکز بزرگ بورس چین یعنی بورس سهام شانگهای و بورس آتی شانگهای مهمترین مرکز تبادلات پولی و سهام در سرزمین اصلی چین میباشند. گردش ارقام تجاری بورس شانگهای در سال 2017 به ترتیب برابر با 5000 میلیارد دلار و بازار سرمایه آن در حدود 2600 میلیارد دلار بوده است. بورس شانگهای در سال 2017 از نظر حجم معاملات روزانه (120 میلیارد دلار) رتبه اول جهانی را داشت و بالاتر از بورسهای لندن و نیویورک قرار گرفت. در سال 2018، حجم کل معاملات بورس شانگهای با 6/13 درصد افت به 62/264 تریلیون یوآن (معادل 5/40 تریلیون دلار) رسید. در همین سال، حجم کل معاملات بورس آتی شانگهای نیز با 3/9 درصد کاهش نسبت به سال قبل، به 54/81 تریلیون یوآن (حدود 5/12 تریلیون دلار) رسید. علاوه بر این دولت چین با هدف تبدیل شانگهای به مرکزیت پولی و مالی در آسیا نسبت به راه اندازی بورس طلا، نفت خام و از همه مهمتر مرکزیت جهانی یوآن در شانگهای اقدام نموده است.
روابط دو جانبه اقتصادی و تجاری شانگهای و کشورمان
براساس آمار منتشر شده از سوی گمرک چین، حجم روابط تجاری ایران و کلانشهر شانگهای در سال 2019 میلادی، یک میلیارد و 520 میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال پیش از آن، 67 درصد رشد داشته است. سهم صادرات ایران به شانگهای بیش از 921 میلیون دلار و تراز تجاری به سود کشورمان بوده است. در همین سال صادرات شانگهای به ایران، بالغ بر 598 میلیون دلار بوده که نسبت به سال 2018، هشت دهم درصد افزایش داشته است.